Doorashada Soomaaliya ee dhawan lagu wado inay dhacdo waxay leedahay ahmiyad gaara waxayna Dadka Soomaalida -u -leedahay xiiso gaara waayo waxay ka duwan tahay dhammaan doorshooyinkii Soomaaliya soo maray tan iyo markay Dawlad madax bannaan noqotay.
Waa doorsho kaduwan dhammaan doorashooyinkii Soomaaliya soomaray tan iyo xiligii xorriyadda laqatay” Magaceedu waa doorshada dadban, 14.025 (Qof) ayaa Codkooda dhiibtay 2016,soona doortay Barlamaanka tobnaad ee Soomaaliya yeelatay’ 2016’doorashada innagu soo fooleh waxaa la filaya inay kala wareejiso qaab dhismeedkii jigooyinka sarsare ee hannanka hab qeybsiga siyaasadda sababtoo ah Degmooyinka Kismaayo iyo Laasocaano) ayaa u tagan xilka Guddoomiyaha Barlamanka’ doorshada 2016, waxaa kusoobiiray (Golaha Guurtida Soomaaliya) ama Aqalka sarre, waa markii ugu horeysay ee Soomaaliya yelato Aqalka sarre. loona yaqan afka qalad (Senators) waxaa soo dhamaystirmay dhammaan Maamul Gobolleedyadii lagu heshiiyey in Dalka laga hirgaliyo. oo garaya lix maamul Gobolleed oo kala ah Somalind, Puntland, Galmudug,Hirshabeelle, Koonfur Galbeed,iyo Jubalnd, waa sida hannanka siyaasadeed lagu qeybsaday”” e”.
275,Xildhibaan Aqalka hoosa iyo 54,Aqalka sarre ah waddarta guud 329, waxay dooran doonaan Madaxweynaha Soomaaliya ee Afarta) sanno ee soosocta Dalka hoggaamin doona Haddii (Eebo idmo)’ Doorshada lawada sugayo 2016ka` waa tii- labad ee dalka laga hirgaliyo tan iyo markii-ay burburtay Dawladdii Hannanka ciidan kudhisneyd ee” uu hoggaamin jiray (AUN) Sarreeyo Guuto Maxamad Siyaad Barre) oo ahaa Madaxweynihii seddexad ee Soomaaliya yeelato xorriyaddii kadib xukunka dalkana kuqabsaday Inqilab ama Afgambi) 21, Aktoobar.1969.
Sannadka cusub ee miilaadiga 2017, Beesha caalmka iyo Mawadiniinta Soomaaliyeed waxay sugayan is bedal doorasho laakiin waxanan lasaadaalin karin Hoggaamiyayaasha cusub ee dalku yelan doona sida Guddoomiyaha Barlamanka Aqalka hoose Guddoomiyaha Golaha Guurtida iyo Madaxweynaha Jamuuriyadda Fedetalka.
Doorashada innagu soo fooleh waxaa ku loolami doona wajiyo kala duwan kala siyaasada kala Urura, kala xisbiya Dadka falanweeya arrimaha Soomaaliya waxay Saadaal kusheegeen inay u badan tahay inuu mar labad xilka kuguuleysto Madaxweynaha hada xilka haya Xasan Shiikh Maxamuud. Waxaase saadaal laga bixin karin Gudoomiyaha Barlamanka, oo ay mar horeba isu soo sharraxeen siyaasiin kasoo kala jeeda Gobollada Sool, iyo Jubada hoose. halkii laga filayey inay isku soo sharraxaan Bay iyo Bakool, tani waa waji cusub is badalkeed leh.
Dhanka Beesha caalmaka
Dawladdaha Turkiga, Imaaraadka Itoobiya,Ingiriiska, Qadar iyo Masar Dawladdahan oo ah kuwo saamayn kuleh siyaasadda Soomaaliya , ayaa lasheegaya inay kala tageeraayan qeybo kamida Murshaxiinta ku barratami doona ama kuloolami doona hoogaanka Dalka Soomaaliya.
Soomaaliya ayaa kasoo kabaneysa burbur iyo Dawlad la’aan muddo dheer ka jirtay waxayna ku tiirsan tahay deeqa caalamku siiyo waxaana ilaaliya amankeeda Ciidamo Midawga Africa oo ay tageerto Qaramada Midoobay. Soomaaliya ayaa lagu sifeeya Qaranka ugu musuqmasuqa badan caalamka markii ay timaado isla xisabtanka iyo xil gudashadu. tanoo markhaati fur u ah in doorshadu dhaaftay xiligii lagu mudeysnaa.
Ugu dambayntiina qeybo kamida musharaxiinta Madaxweynenimo waxay eedayn u jeediyeen hannankii lagu soo doortay xildhibanada cusub ee badali doona xildhibanaddii hore waxayna ku sifeyeen in Madaxweynaha hada dalka ka taliya uu galangal xoogan ku lahaa inta badan xubnaha barlamanka cusub” ayna jirtay musuqmasuq xogan’ haddaba waxaan wada sugna waa dhankay garanta siyaaddeed u wareegto. Iyo hoggaamiyayaasha cusub ee Soomaalidu yeelan doonto 2017, ilaa 2020.
Musharaxiinta ayaa isku jira kuwo hada xilal haya kuwo xilal kasoo qabtay dalka iyo kuwo kasoo shaqeyey Ururada bulshada ee an Dawliga ahayn..
W/Q: Cabdinuur Faarax Maxamuud
Falanqeeye arrimaha Bulshada
Afeef: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qofka ku saxiixan, kamana tarjumeyso tan Caasimada Online.
Caasimada Online, waa mareeg u furan qof kasta inuu ku gudbiyo ra’yigiisa saliimka ah. Kusoo dir qoraaladaada caasimada@live.com